Articles & News
Dört haftadan uzun süren öksürüğe kronik öksürük denir. En sık nedeni solunum yolu enfeksiyonlarıdır. Diğer taraftan konjenital anomaliler, genetik hastalıklar, havayolu tıkanıklıkları, enfeksiyon, astım, neoplazi ve psikojenik nedenler kronik öksürüğe neden olabilir.
Kronik öksürüğü olan çocuğun detaylı öyküsü, fizik incelemesi, göğüs filmi ve gerekli durumlarda solunum testleri incelenmelidir.
Çocukluk çağında obezite; genetik, epigenetik, davranışsal ve çevresel faktörlerin etkilediği ve uzun dönem sağlık sorunlarıyla ilişkili bir durumdur.
Vücut kütle indeksi (BMI), nutrisyonel ve fiziksel aktivite durumunun değerlendirilmesi önemlidir.
Diyet ile ilişkili problemler gözden geçirilmeli, televizyon ve diğer medya araçlarının kullanımı kısıtlanmalı ve fiziksel aktivite teşvik edilmelidir.
İkinci ayda bebeğiniz daha alert ve sosyal olacaktır ve gün içerisinde daha fazla uyanık kalacaktır. Bu durum onu akşam daha yorgun hale getirecektir. Aynı zamanda mide kapasiteside artacak bu sayede daha az sıklıkta beslenecek ve sonuçta gece yarısı beslenmeleri azalacak ve gece 10 dan gün ışıyana kadar uyuyabilecektir. Üçüncü ayda çoğu (fakat hepsi değil) tüm gece boyunca uyur (7–8 saat).
Eğer bebeğiniz 3 aylık iken tüm gece boyunca uyumuyorsa onu gün içerisinde daha az uyutarak gece uykularını arttırabilirsiniz. Bu zamanlarda onunla aktif olarak oynayın ve onu mutfakta ve oturma odasında ailenin diğer fertleri ile birleştirin ki, uyku saati gelmeden uyumaya başlamasın. Yatmadan hemen önce beslenme miktarını arttırın ki, acıktığı için erkenden kalkmasın.
Bebeğiniz uygun bir uyuma ritmi geliştirmiş olsa da problemler gelişebilir. Örneğin gündüz ve geceyi karıştırması bu nedenle de gündüz uyuması tipiktir. Bu durum uyarı olmadan gelişmiş gibi görünse de aslında birkaç günde gelişir. Bebek gündüzleri daha çok uyumaya başlar bu ise gece daha az uyumasına neden olur. Eğer gece uyandığında rahat ve toksa bu yeni uyku düzenine doğal olarak adapte olur. Bu alışkanlığı kırmak ya da önlemek için gece uyandığında bebeğinizi mümkün olduğunca çabuk uyutun. Işıkları yakmayın onunla konuşmayın oynamayın. Eğer onu doyurmanız ya da altını değiştirmeniz gerekiyorsa mümkün olduğunca onu rahatsız etmemeye çalışın. Gün içerisinde onu mümkün olduğunca uyanık tutmaya çalışın ve gece 10–11 den önce yatırmayın. Unutmayın ki bu dönemde bebekler sırt üstü yatırılmalıdır. Eğer sabırlı ve kararlı olursanız uyku ritmi düzene girecektir (Bakınız; bebeğinizin uyumasına yardımcı olmak sayfa 67).
Çoğu bebek çok erken uyanır. Bu problem pencerelere güneş ışığını önleyen perdeler konularak önlenebilir. Bu sayede bebek uyandığında birkaç dakikalık huzursuzluğun ardından tekrar uykuya dalacaktır. Eğer bu işe yaramaz ise gece bir saat daha geç yatırılabilir.
Ne yazık ki tüm bebekler gündüz geç saatlere kadar uyuyamaz; bazıları otomatik olarak uyanır ve bu nedenle güne kuşluk vakti başlar. Eğer bu bebeğinizin uyku paterni ise onun takvimine uymaktan başka çareniz yoktur. Büyüdükçe (6-8 ay) beşiğine sevdiği oyuncakları koyarak onu bir miktar daha oyalayabilir böylece biraz daha uyuyabilirsiniz.
Bazen bebeğinizin uyandığında hafif bir uyuklama halinde olduğunu düşünebilirsiniz. Huzursuz olabilir, ağlayabilir fakat hala uyku halindedir. Ya da uyanır ama yalnız bırakılırsa uyuyacak gibidir. Sakın bu dönemde onu rahatlatma hatasına düşmeyin; sadece onu daha fazla uyandırır ve uyumasını geciktirirsiniz. Bunun yerine birkaç dakika ağlamasına izin verirseniz kendi kendine uykuya dalmayı öğrenecektir. Bazı bebekler uykuya dalmadan önce enerjilerini atmak için ağlarlar. 15-20 dakikalık huzursuzluk ve ağlama dönemi bebeğinize zarar vermez, sadece açlıktan, ağrıdan ve altı ıslak olduğu için ağlamadığından emin olunuz. Onu bir iki dakika ağlatmak bile zor olsa da uzun dönemde ikiniz için de daha iyi sonuçlanacaktır.
Birinci ayında bebeğiniz hala 30 cm ilerisini göremez, fakat bu mesafe içerisindeki her şeyi dikkatlice inceler. En sevdiği görüntü insan yüzüdür, onu kollarınıza aldığınızda otomatik olarak yüzünüze özellikle de gözlerinize yönelir. Gözlerinize bakışı gülmesine neden olacaktır. Zamanla görüş alanı genişleyecek böylece yüz ifadelerine yönelecek; ağzınız, çeneniz ve yanaklarınız ilgisini çekecektir. Kırılmayan bir aynayı beşiğinin içine yerleştirin, siz yanında değilken kendisini oyalar.
İlk haftalarında bebeğiniz objeleri takip etmekte zorlanacaktır. Oyuncağı gözünün önünde salladığınızda odaklanamayacaktır.
Fakat bu durum iki ay içerisinde değişecektir. Kısa sürede hareketli bir objeyi takip edebilecek hale gelir. Bu artmış görsel koordinasyon ona derinlik persepsiyonunu da kazandırır. Böylece objeleri ona doğru ya da ondan uzağa hareket ettirdiğinizde bile takip edebilir. Üç aylık iken el ve kol kontrolünü de sağlayabileceği için takip ettiği objeleri kavramaya çalışır; bir dönem amacına ulaşamaz fakat egzersiz yaparak el kol koordinasyonunu geliştirecektir. Eğer bebeğinizin gözleri üç ayın sonuna kadar koordine hareket etmiyorsa çocuk doktorunuza danışın.
Bu dönemde bebeğinizin görüş uzaklığı da gelişir. Size odanın ucundan bile gülümseyebilr. Dördüncü ayda onu televizyona bakarken ya da pencereden dışarıyı izlerken bulacaksınız. Bunlar onun görüş açısının doğru yönde geliştiğinin işaretleridir.
Bebeğinizin renk görüşüde aynı hızla gelişecektir
Mide içeriği özefagusa (yiyeceklerin ve sıvıların boğazdan mideye taşındığı tüp) geri kaçması ile gelişen bir durumdur. Reflü denilen bu durum, sfinkter (özefagus ve mideyi ayıran kapakçık) gevşek olduğunda gelişir ve yiyecek geldiği yöne doğru geri kaçar.
Son zamanlarda yapılan araştırmalar GER’nün çocuklarda tahmin edilenden daha sık görüldüğünü ortaya koymaktadır. Bu çocuklarda; yemekten kısa süre sonra kusma, öksürme atakları, huzursuzluk, yutma güçlüğü ve gelişme geriliği görülebilir. Bu problemi en aza indirmek için bebeğinizi beslerken sık sık gazını çıkarın. Bu durum bebeğiniz yatarken daha da ciddileşebileceği için bebeğinizi besledikten sonra en az yarım saat yatırmayın. Karınlarının üztüne yattıklarında sırt üstü yatışlarına göre daha az bulguya neden olur. Fakat SIDS (Ani bebek ölümü sendromu) ile ilgili sıkıntılar nedeniyle bebeğinizi karın üstüne yatırmayın.
Durumu rahatlatmak için doktorunuz hipoallerjik bir mamaya geçmeyi önerebilir; sizden beslenmeye başladıktan sonraki bir iki hafta içerisinde bulguların azalıp azalmadığını kontrol etmenizi isteyecektir. Kusan bebeklerde bazen inek sütü allerjisi görülebilir. Mama değişikliği bu durumda yardımcı olabilir.
Pediatrics 2012
RSV ilişkili pnömoni tanısı alan 29 günlük prematüre bebekte, HFOV ve sürekli iPGI2 uygulanmasının aditif etkiye sahip olduğu, ventilasyon ve oksijenizasyonu düzelttiği görülmüş. HFOV’a sürekli iPGI2 eklenmesinin RSV ilişkili pnömoniye bağlı hipoksik solunum yetmezliğinde tedavide yararlı olduğu saptanmıştır. HFOV ile akciğer ekspansiyonunda artışa bağlı alveoler düzelmeye ek olarak (iPGI2 ile sağlanan perfüzyondaki iyileşme sinerjistik etkiden sorumlu olup olumlu klinik sonuca yol açmıştır. Sonuç olarak; HFOV ve sürekli iPGI2 pediatrik hastalarda RSV ile ilişkili hipoksik solunum yetmezliğinin tedavisinde düşünülebilir.
Pediatrics 2012;130: e145-e151
Preterm infantlarda (< 32 hafta), periyodik olarak ışığa maruz kalmanın (“cycled lighting” [CL]), loş ışığa (DL) maruz kalan preterm infantlarla karşılaştırıldığında; düzeltilmiş yaş (CA) 5 ve 11.haftada, ağlama ve huzursuz davranışlarda azalma, uyku yoğunluğunda düzelme ve aktivite üzerindeki etkilerinin araştırılması amaçlanmış.
Rastgele olarak 37 preterm bebek CL (7 am–7 pm ışık açık, 7 pm–7 am ışık kapalı [n = 17; ortalama GA: 30.6 ± 0.95hafta; 9 kız]) veya DL (uykudayken ışıklar kapalı [n = 20; GA: 29.5 ± 2.1 hafta; 8 kız]) olarak belirlenmiş. Uyku, ağlamave aktivite gibi davranışlar CA 5 ve 11.haftalarda kaydedilmiş.
CL grubunda, DL grubuyla karşılaştırıldığında, CA; 5 ve 11.haftada huzursuzluk (59.4 dakika/24 saat [±25.8 dakika]) ve ağlama (31.2 dakika/24 saat [±14.4 dakika]) sürelerinde belirgin azalma, günlük motor aktivitede artış yönünde bir eğilim olduğu saptanmış. Uyku davranışı açısında gruplar arasında bir farklılık saptanmamış. CL grubunda, günlük kilo alımında artış yönünde (ortalama 3.6 gr/gün) eğilim saptanmış.
Sonuç olarak; CL durumunun hayatın ilk haftasında bebeklerin huzursuzluk ve ağlama davranışları ve kilo alımları üzerinde yararlı etkilere sahip olduğu vurgulanmış. Bu çalışma yenidoğan pratiğinde CL uygulanmasını desteklemektedir.
Pediatrics 2012
Hamilelik sırasında kafein alımı ve çocukların davranışsal sonuçlarını araştıran insan çalışmaları yetersizdir. Prospektif olarak dizayn edilen bu araştırmada, hamilelik sırasında kafein tüketiminin 5-6 yaşlarında çocukların davranışsal problemleri ile ilişkisi araştırılmıştır. Çocuğun cinsiyeti ve annenin sigara içmesi ile fetal gelişme geriliği ve gebelik yaşı gibi sonuçları etkiyebilecek nedenler de değerlendirilmiştir.
Toplum tabanlı etnik doğum kohortuna göre, diyette kafein alımı, hamileliğin 16.haftasında (kahve, kafeinlenmiş çay ve kola) değerlendirilmiş (annenin kendi raporuna göre, n=8202). Beş yaşında, çocukların duygusal sorunları, davranış sorunları, hiperaktivite / dikkat eksikliği problemleri, akran ilişki sorunları ve olumlu sosyal davranışları “Strengths and Difficulties Questionnaire “ anketi ile anne ve öğretmenin (n = 3439) her ikisi tarafından değerlendirilmiş. Analizler anne yaşı, etnik köken, evli olmadan beraber yaşama, eğitim, sigara ve hamilelik sırasında alkol tüketimi, çocuğun cinsiyeti, ailenin büyüklüğü, doğum öncesi anne anksiyete durumu gibi değişkenler için ayarlanmış.
Kafein alımının davranış sorunları veya yetersiz sosyal davranışlar için daha yüksek bir riske sahip olmadığı saptanmış. Ne çocuğun cinsiyetinin ne de fetal büyüme kısıtlılığı ve gebelik haftasının bu sonuçlar üzerine etkisi olduğu gösterilememiştir.
Sonuç olarak; beş yaşında değerlendirildiğinde çocukların davranış problemleri üzerinde kafeinin intrauterin maruziyetinin gelişimsel programlama üzerinde etkileri olduğuna dair bir kanıt bulunamamış. Mevcut sonuçlar, çocuklarının davranış problemleri önlemek için hamilelikte kafein alımını azaltmayı önermek gibi bir tavsiyeyi önermemektedir.
Pediatrics 2012;130 78-82
Prematüre bebeklerde en sık gastrointestinal acil olan nekrotizan enterokolit (NEC), tam olarak tanımlanamamış olsa da maternal değişkenler, gelişimini etkileyebilir. Bu çalışmada gelecekte NEC gelişimi açısından maternal risk faktörlerinin belirleyici olacağı hipotez edilmiştir.
NICU veritabanından belirlenen NEC’li hastalar, aynı kurumda tedavi edilen 2 yenidoğanla kontrol-eşleştirilmiştir. NICU kabulü sırasında her bir hastanın medikal kayıtları, annenin doğum öncesi ve doğum kayıtları incelemiş. Perinatal veriler; annenin sigara içim öyküsü, hipertansiyon, maternal BMI, gestasyonel diyabet, doğum ağrısı ve doğum tipi, Apgar skorları, beslenme şekli ve plasental patolojiler incelenmiş.
Toplam 73 yenidoğan NEC tanısı alırken, 146 kontrol değerlendirilmiş. Her bir örnekte ve annesindeki medikal kayıtlar değerlendirilmiş (toplam 438 kayıt). Annenin sigara içimi gelecekte NEC gelişimi açısından önemli bir risk faktörü olarak saptanmış (P=0,02). Maternal gestasyonel diyabet, maternal hipertansiyon, formüla ile beslenme ve patolojik koryoamniyonit veya uteroplasental yetmezlik ile NEC arasında ilişki olmadığı görülmüş.
Sonuç olarak; prematüre bebeklerde gelecekte NEC gelişimi açısından sadece annenin sigara içiminin bir risk faktörü olduğu saptanmış. Bu veriler sigaranın neden oluğu toksinlerin ve nikotinin uterin mikroçevreyi ve mikrovasküler yapıyı etkileyerek fetuslarda NEC gelişimine yatkınlık yaratabileceğini ortaya koymuştur.
Pediatrics 2012;130 e63-e70
İsveç aşı programı ile bebeklerde çölyak hastalığı (ÇH) görülme oranı ve ÇH gelişme riski arasında bir ilişki olup olmadığının değerlendirilmesi amaçlanmış.
Tüm çalışmalar ulusal İsveç çocukluk çağı çölyak hastalığı kayıtlarına dayandırılmış. Aşılar; difteri / tetanoz, boğmaca (asellüler), çocuk felci (inaktif), Hemofilus influenza tip b (konjuge), kızamık / kabakulak / kızamıkçık ve artan tüberküloz riski olan çocuklarda zayıflatılmış bacillus Calmette-Guerin (BCG). Bulgular doğum kohort analizine tabi tutulmuş.
Boğmaca aşısının uygulama girme zamanı ile ÇH görülme oranlarındaki azalma zamanının örtüştüğü görülmüş. Ancak, ne boğmaca aşısı (OR: 0.91,% 95 CI, 0,60-1,4), ne de Hemofilus influenza tip b veya kızamık / kabakulak / kızamıkçık aşısı ile ÇH arasında ilişkili bulunmamıştır. Difteri / tetanoz ve çocuk felci aşılarının uygulanma oranı % 99 idi. BCG uygulanması ile ÇH riskinde azalma arasında bir ilişki saptandı (aOR: 0.54, % 95 CI; 0,31-0,94). Genel olarak BCG aşısının uygulamadan çıkarılması, 15 yaşında ÇH görülme sıklığını etkilememiş.
Sonuç olarak; ulusal İsveç aşı programına göre erken aşılar ile ÇH riski ve epidemileri arasında bir ilişki saptanmadığı görülmüştür. BCG aşısının koruyucu etkisinin olduğu görülmüştür, bunun için ise daha ileri araştırmalara gerek olduğu vurgulanmıştır.
